ਪੰਚਾਂਗ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਾਲ ਦਾ ਨੌਵਾਂ ਮਹੀਨਾ ਅਘਾਨ ਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਮਾਰਗਸ਼ੀਰਸ਼ ਮਹੀਨਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਮਹੀਨਾ ਨਵੰਬਰ ਅਤੇ ਦਸੰਬਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਅਘਾਨ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਸ਼ੰਖ ਦੀ ਪੂਜਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਅਘਾਨ ਦਾ ਮਹੀਨਾ 28 ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ 26 ਦਸੰਬਰ ਤਕ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੋਤਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਤਰ ਅਨੁਸਾਰ ਜੇਕਰ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ੰਖ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਪੰਚਜਨਿਆ ਸ਼ੰਖ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਬਰਾਬਰ ਫਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਧਾਰਮਿਕ ਕਥਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਜਦੋਂ ਸਮੁੰਦਰ ਮੰਥਨ ਹੋਇਆ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਬ੍ਰਹਮ ਸ਼ੰਖ ਨਿਕਲਿਆ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਪੰਚਜਨਿਆ ਸ਼ੰਖ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਕੋਲ ਸੀ। ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਪੁਰਾਣ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ ਧੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਮੁੰਦਰ 'ਚੋਂ ਸ਼ੰਖ ਵੀ ਨਿਕਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸ਼ੰਖ ਨੂੰ ਦੇਵੀ ਦਾ ਭਰਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਸ਼ੰਖ ਦੀ ਸ਼ੰਖ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਪੂਜਾ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ੰਖ ਵਜਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਦੇਵਤੇ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਿੱਥੋਂ ਤਕ ਇਸ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਘਰ 'ਚ ਸ਼ੰਖ ਰੱਖ ਕੇ ਇਸ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਸ਼ੰਖ ਦਾ ਪਾਣੀ ਵੀ ਪਵਿੱਤਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਆਰਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੰਖ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਛਿੜਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸ਼ੰਖ ਵਜਾਉਣ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਮਹੱਤਵ ਵੀ ਹੈ। ਸ਼ੰਖ ਵਜਾਉਣ ਨਾਲ ਫੇਫੜੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸ਼ੰਖ ਦੀ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਅਤੇ ਵਾਇਰਸ ਵੀ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸ਼ੰਖ ਦੀ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਵਾਈਬ੍ਰੇਸ਼ਨ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।